درست 30 سال پس از ورود سینما به ایران نخستین لایحه نمایش‌ها و سینماها از جانب بلدیه توسط وزارت داخله به هیات دولت رسید و تصویب شد. به این ترتیب نخستین تشکیلات دولتی برای مدیریت هنر نوظهور سینما در کشور ما شکل گرفت.

در سال‌های بعد سیاست‌های امور سینمایی بر عهده سازمان نمایش وزارت کشور وقت گذاشته و ماموریت اداره سالن‌ها و تولید فیلم از اسفند 1325 در این سازمان جدی‌تر دنبال شد. این وظیفه تا سال 1344- که وزارت فرهنگ و هنر ایجاد شد - همچنان بر عهده وزارت کشور بود و در نهایت از خرداد سال بعد آخرین اختیارات خود را به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار کرد. ایرج زندپور نیز - که در شهریور سال 1345 در این منصب جای گرفت- به عنوان ریاست اداره کل امور سینمایی و نخستین مسئول رسمی رژیم گذشته شناخته می‌شود.

با وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی سینما نیز دچار تحولات اساسی شد، تغییرات اساسی ساختاری و ماهیتی ایرانی- اسلامی پیدا کرد و با فرم و قالبی جدید دوران رشد و شکوفایی خود را آغاز کرد. البته نخستین جرقه سینمای جدید ایران در مصاحبه‌های امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران شنیده شده بود.

در دوران جدید – دقیقا از 10 اسفند 57- سینماها فعالیت خود را از سرگرفتند، در این مقطع به دلیل نوپابودن انقلاب مسئولیت سینماها موقتاً به انجمن سینماداران محول شد. فرودین سال 58 مهندس محمدعلی نجفی به عنوان سرپرست اداره کل نظارت و نمایش (اداره کل ترویج و نمایش) تحت مدیریت وزارت فرهنگ و آموزش عالی معرفی شد. خرداد ماه همان سال نیز ادارات سینمایی مختلف وزارت فرهنگ و هنر سابق با یکدیگر ادغام شدند و زیر نظر «وزارت فرهنگ و آموزش عالی» (ترکیبی از دو وزارتخانه فرهنگ و هنر و علوم و آموزش عالی) به کار خود ادامه دادند.

شهریور سال 1359 را می‌توان زمان دقیق راه‌اندازی معاونت سینمایی دانست. دکتر حسن عارفی که پیش تر برای تصدی وزارت فرهنگ و آموزش عالی در کابینه شهید رجایی رای اعتماد گرفته بود، معاون سینمایی را معرفی کرد، اما پس از مقطعی حوزه سینما به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محول شد و فخرالدین انوار در سال 1362 در حالی به عنوان معاون سینمایی معرفی شد که تمامی امور سینما در زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدیریت می شد.

با تلاش های جواد شمقدری در اواخر دولت دهم، سطح معاونت سینمایی به سازمان امور سینمایی ارتقا یافت و زیرمجموعه های این سازمان نیز تعریف تازه ای یافتند.

سازمان سینمایی در حال حاضر چهار جشنواره اصلی به نام های جشنواره بین المللی ملی فیلم فجر، جشنواره بین المللی فیلم کودکان و نوجوانان، جشنواره بین المللی سینما حقیقت و جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران دارد.

همچنین پنج موسسه زیرمجموعه سازمان فعالیت می کنند. بنیاد سینمایی فارابی مسئول اجرای سیاست‌های فرهنگی سازمان سینمایی از طریق حمایت از تولید آثار است، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با هدف حمایت از تولید مستند و انیمیشن فعال است. انجمن سینمای جوانان با دفاتر پرتعداد خود در سراسر کشور مسئول تولید فیلم کوتاه است، موسسه سینماشهر مسئول تجهیز سالن های سینماست و موزه سینما با هدف نگهداری از دستاوردهای ارزشمند سینمای ایران فعالیت می کند.

سازمان سینمایی دارای سه معاونت اصلی است:

1. معاونت ارزشیابی و نظارت سینمایی شامل سه اداره کل نظارت بر عرضه و نمایش فیلم، نظارت بر تولید فیلم و دفتر مجامع و تشکل های سینمایی،
2. معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی شامل دو اداره کل دفتر مطالعات،توسعه دانش و مهارت های سینمایی و دفتر توسعه فناوری، سینمایی و سمعی و بصری و
3. معاونت مدیریت توسعه و منابع شامل اداره کل های امور اداری و پشتیبانی، دفتر برنامه بودجه و تحویل اداری و امور مالی و دفتر عملکرد و امور استان ها است.

همچنین دفتر جشنواره ها و همکاری های بین المللی، دفتر ریاست و روابط عمومی، فیلمخانه ملی ایران و مدیریت حراست از واحدهای مستقل سازمان محسوب می شوند که زیر نظر سازمان فعالیت می کنند. علاوه بر این ها خانه سینما نیز به عنوان یک نهاد صنفی در قالب یک توافق نامه با سازمان سینمایی وظیفه حمایت از فعالیت های جمعی و صنفی اصناف سینمایی و حمایت های بیمه ای و معیشتی سینماگران عضو را برعهده دارد.