نگاهی به جشنواره سینما حقیقت؛

امروز سعدی اگر زنده بود می‌گفت مستند ببینید تا دنیادیده شوید

مستندسازان معتقدند امروز سعدی اگر زنده بود می‌گفت مستند ببینید تا دنیادیده شوید. به دلیل این که امروز فرد به جای این که همه جهان را بگردد، می‌تواند در خانه بنشیند و با دیدن مستند دنیادیده و جهان‌دیده شود.
جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران با نام شناخت شدۀ جشنواره سینما حقیقت، از سال ۱۳۸۶ توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان سینمایی و سمعی بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز به کار کرد. این جشنواره بین‌المللی فیلم مستند آذرماه هر سال و با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» که از فرمایشات حضرت علی(ع) است، در شهر تهران برگزار می‌کند.
بازنمایی تاریخ و فرهنگ جامعه‌ی ایرانی- اسلامی، صیانت از هویت ملی مبتنی بر انگاره‌های دینی و ایرانی، تقویت سینمای مستند خلاق ایران، بیان نسبت سینمای مستند و توسعه ی پایدار، آشنایی ‎  فیلمسازان کشور با تحولات نوین سینمای مستند جهان، توجه به اهمیت اقتصاد سینمای مستند با تأکید بر رفع موانع تولید، توزیع و نمایش این آثار در عرصه‌های داخلی و خارجی، از اصول و اهداف این جشنواره است.
البته جشنواره سینما حقیقت همانند هر جشنواره و رویداد فرهنگی-هنری برجسته دیگر، نقاط قوت و ضعفی دارد که نوشتن، پژوهش و مداقه در باب آنان می‌تواند در افزایش کیفیت آن اثرگذار باشد.
بر این اساس افزایش دغدغه‌مندی سینماگران مستند، رسیدن به استانداردی در الگوی اجرایی، جذب مخاطبان عام به سینمای مستند، نمایش آثاری ناب از وضعیت جامعه ایران، برخورداری از روندی رو به جلو و ارتقای کیفیت جشنواره سینما حقیقت از آغاز به کار تاکنون از جمله مولفه‌هایی قابل تقدیر است که سینماگران مستند در روند برگزاری این جشنواره مطرح می سازند.

«حقیقت» معتبرترین جشنواره فیلم در سینمای مستند است

حسن بهرام زاده خالق مستند بازخوانی یک خاطره (۱۳۹۱) در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا و با تاکید بر اهمیت جشنواره سینما حقیقت گفت: همانطور که اغلب همکاران من و علاقمندان سینمای مستند می گویند، جشنواره حقیقت معتبرترین جشنواره فیلم است که در حوزه سینمای مستند برگزار می شود.
کارگرردان مستندهای سفال (۱۳۷۰) و غریبه مالا (۱۳۷۵) ادامه داد: این جشنواره در طی دوره های برگزاری فراز و نشیب هایی داشته و هرچند این جشنواره در ایران برگزار می شود و از محدودیت های نانوشته بی نصیب نمی‌ماند و بعضاً مورد اعتراض صاحبان آثار و شرکت کنندگان در جشنواره قرار می گیرد ولی در چندسال اخیر ضمن تعاملات بین المللی به الگوی اجرایی استانداردی رسیده است که باعث شده از اعتبار بین المللی خوبی هم برخوردار شود.

 مستند ببینید تا دنیادیده شوید

مژگان اینانلو مستندساز و کارگردان مستند مثل یک زن (۱۳۹۷) نیز با اشاره به دستاوردهای هرسالۀ جشنواره سینما حقیقت اظهار داشت: جشنواره حقیقت را بسیار دوست دارم به این دلیل که همیشه فیلم‌های مستند  نابی از جامعه ایران در آن نمایش داده می‌شود.
خالق مستند تو چراغ خود برافروز (۱۳۹۵) تاکید کرد: امروز سعدی اگر زنده بود می‌گفت مستند ببینید تا دنیادیده شوید. به دلیل این که امروز فرد به جای این که همه جهان را بگردد، می تواند در خانه بنشیند و با دیدن مستند دنیادیده و جهان‌دیده شود.

«حقیقت»، پل ارتباطی مهم بین سینمای مستند ایران و  جهان

معین کریم الدینی دیگر کارگردان مستند و صاحب سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند برای فیلم آتلان (۱۳۹۳) در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، خاطرنشان کرد: اعلام نظر در مورد کیفیت جشنواره سینماحقیقت به بررسی دو موضوع نیازمند است: کیفیت اجرایی و اعتبار جهانیِ این جشنواره و دیگری فیلم‌هایی که در این فستیوال به رقابت می‌پردازند. باید به این موضوع توجه داشت که جشنواره سینما حقیقت به‌تنهایی قابل نقد نیست و دستاوردهای تولیدی یک ‌سالۀ سینمای مستند به‌شدت روی کیفیت این رویداد فرهنگی تأثیر دارد.
این مستندساز توضیح داد: سینماحقیقت هم ‌مانند هر رویداد دیگری در حوزه فرهنگ فرازو فرودهای زیادی داشته‌است. همچنان که میزبان مهمانان بزرگی چون ریچارد لیکاک - مستند ساز برجسته آمریکایی که از وی به عنوان پدر نوع سینمای مستند موسوم به سینما وریته (Cinéma vérité) یاد می شود - و محلِ اولین نمایش فیلم هایی مهم بوده است.
خالق مستند وقتی ابرها پایین می آیند (۱۳۹۵) افزود: سال هایی بوده که این رویداد فرهنگی دچار افت‌ شده و در سال هایی هم تبدیل به پل ارتباطی مهمی بین سینمای مستند ایران و سینمای مستند جهان شده است.
    در نهایت باید گفت این جشنواره یکی از مهم ترین رویداد های فرهنگی ایران است که به صورت تخصصی، کار خود را می‌کند و پیش می‌رود. امیدوارم روزی برسد که در حاشیه‌ی این رویداد، پیچینگ (هنر ارائه فیلمنامه برای جذب سرمایه) به صورت کاربردی اجرایی شود، طوری که به ساخته‌شدن چند فیلم توسط تهیه کننده‌های بین المللی منجر گشته و شاهد تولید مشترک به صورت محسوس در این جشنواره باشیم.

«حقیقت» کیفیت سینمای مستند را موجب گردید

مهدی قنواتی کارگردان مستند و سازندۀ مستند همجا (۱۳۹۵) هم در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، یادآور شد: همواره افتخار می‌کنم که توانسته‌ام در تمام ادوار جشنواره سینما حقیقت از نزدیک هم به عنوان مخاطب جدی و هم به عنوان رصدکننده حضور داشته باشم.
کارگردان مستند جواز (۱۳۹۷) ادامه داد: این جشنواره به نسبت سال‌های ابتدایی واقعا پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و توانسته علاوه بر مخاطبان فیلمساز، مخاطبان عام از هر رده‌ای را هم جذب کند و آنان را روی صندلی‌های سینمای مستند بنشاند.
وی افزود: این مهمترین اتفاق برای سینمای مستند است و همین ورود مخاطب‌های مختلف از همه اقشار جامعه باعث شده فیلمساز دغدغه مخاطب را هم داشته باشد زیرا می‌داند وقتی فیلمی می‌سازد، مخاطبان بیشتری در مقایسه با سال‌های پیش آن را می‌بینند، بنابراین فیلمسازان سعی کرده‌اند در کیفیت، نوع نگاه و بالابردن سطح سواد خود تغییراتی را ایجاد کنند؛ تغییراتی که باعث ارتقای جشنواره‌های ما در فیلم‌های کوتاه، داستانی و ... شده است.
خالق مستند هیوا (۱۳۹۸) تصریح کرد: این تغییر کیفیت را به شخصه در مورد سینمای مستند مشاهده کرده‌ام و این تغییر کیفیت اتفاقی است که همه فیلمسازان در این سالها منتظرش بوده اند.

«حقیقت» بستر حرفه‌ای شدن سینمای مستند است

بهروز سلیمانی کارگردان و مستندساز هم در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، یادآور شد: جشنواره سینما حقیقت به درستی بنا شده و با ساختاری که دارد توانایی ایجاد جریان را دارد و گاها این اتفاق در برخی از دورهای قبلی برگزاری جشنواره اتفاق افتاده است.
وی افزود: به هرحال جشنواره سینما حقیقت می تواند با انتخاب و نمایش آثار حرفه ای و قوی بستر مناسبی برای حرفه ای شدن سینمای مستند ایران باشد.
این مستندساز تاکید کرد: شک ندارم که درآینده، سینمای جهان اقبال بیشتری به سینمای مستند داشته باشد، اتفاقی که در سینمای ایران هم رخ خواهد داد؛ وقتی سینمای ایران تصمیم می گیرد فیلم مستند رابه عنوان نماینده ایران در اسکار شرکت دهد، درمی‌یابیم که به اهمیت سینمای مستند پی برده است؛ البته که سینمای مستند ایران در جهان رصد می شود و مخاطب دارد.
اولین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت در سال ۱۳۸۶ برگزار شد و طی همه‌ این سال‌ها، سینماحقیقت به مهمترین رویداد سینمای مستند ایران و منطقه خاورمیانه بدل شده است.
جشنواره سینما حقیقت که با نمایش سه دسته مستندهای کوتاه، نیمه بلند و بلند فعالیت می‌کند شامل بخش‌های مسابقه ملی، مسابقه بین‌الملل، جایزه شهید آوینی، بخش‌های جنبی ملی و بین‌المللی، بازار بین‌المللی فیلم مستند و کارگاه‌های تخصصی است.

پانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» ۱۸ تا ۲۵ آذرماه به دبیری محمد حمیدی مقدم برگزار می‌شود.

منبع: ایرنا