مدیریت یک ساله خزاعی بر سینمای ایران/ مروری بر مهم‌ترین چالش‌ها و اقدامات رئیس سازمان سینمایی کشور

مدیریت محمد خزاعی بر سازمان امور سینمایی و سمعی بصری کشور یک ساله شد. یک سال فعالیت برای قضاوت کارنامۀ یک مدیر کافی نیست اما می‌توان با بررسی همان یک سال به نتایجی در رابطه با آن مدیر و چشم انداز اقداماتش رسید.

انتظارات از خزاعی از همان ابتدا بالا بود. او یکی از اهالی سینما است. سالها تهیه کنندگی پروژه‌های مختلف را بر عهده داشته و سابقۀ مدیریتی زیادی هم دارد. به همین دلیل، همه انتظار داشتند که با ورودش به عرصۀ مدیریت سینما بدرخشد. با وجود تمام مشکلات و چالش‌ها می‌توان کارنامۀ خزاعی را مثبت دانست. او در پایان سال اول فعالیتش نمره خوبی می‌گیرد. برای فهم این موضوع کافی است به «چالش‌ها» و «اقدامات» تیم او در سازمان امور سینمایی نگاهی انداخته و آنها را با هم مقایسه کنیم.

چالش‌های رئیس سازمان سینمایی دولت سیزدهم

مهم‌ترین چالشی که نه تنها سازمان سینمایی بلکه کل دولت سیزدهم را با خود درگیر کرد، «پاندمی کرونا» بود. کرونا ضربه سنگینی به سینمای ایران زد. بسیاری از فیلم‌های سینمایی که در مرحله تولید بودند متوقف شدند. بسیاری از اکران‌ها لغو شده و میزان فروش فیلم‌ها نیز به شدت پایین آمد. در نتیجه، درآمد سینما کاهش یافت و صنعت سینما در آستانۀ ورشکستگی قرار گرفت. خزاعی در این شرایط سکان سازمان سینمایی کشور را به دست گرفت.

چالش کرونا باعث ایجاد چند چالش دیگر شد. با کاهش تعداد مبتلایان، روند اکران فیلم‌ها آغاز گردید. بسیاری از فیلم‌های سینمایی که در دوران کرونا ساخته شده و اکران نشده بودند، آماده اکران شدند. این اتفاق باعث شد تعداد تولیدات پشت صف اکران بسیار زیاد شود. در این شرایط، مدیریت اکران‌ها و راضی نگه داشتن تهیه کنندگان و عوامل فیلم‌های سینمایی کار بسیار دشواری بود که خزاعی از پس آن برآمد.

به جز کرونا و چالش‌های ریز و درشتش، مشکلات دیگری هم گریبان سازمان سینمایی را گرفته بود. تعدد مراکز سینمایی و توقعات فراقانونی آنها از سازمان سینمایی همیشه ریاست سازمان را در مضیقه قرار می‌داد. بیشتر روسای سازمان ترجیح می‌دادند با این نهادها مسامحه کنند اما خزاعی تلاش کرد حدود قانونی را رعایت کرده و به اصطلاح به این نهادها «باج» ندهد. این، یکی از مهم‌ترین سختی‌ها و مشکلات دوران یک سالۀ مدیریت خزاعی بود که تا حدی حل شود.

لازم به ذکر است که خزاعی در طول مدیریتش با چالش‌های درون سینمایی زیادی نیز مواجه بوده است. او از یک طرف، با سینماگران روبه رو بوده و از طرف دیگر، با مقامات بالادستی و من جمله وزیر فرهنگ و ارشاد. وظیفه او تعادل بین این دو گروه بوده و است؛ دو گروهی که معمولا روابط خوبی با هم نداشته و به سرعت وارد چالش می‌شوند. مساله اعلام اسامی هنرمندان ممنوع الفعالیت یکی از همین چالش‌ها بوده است. در حالیکه مقامات بالادستی اصرار دارند که رئیس سازمان سینمایی اسامی این افراد را اعلام کند اما خزاعی تلاش کرد نام این افراد فاش نشود.

اقدامات خزاعی در طول فعالیت یک ساله‌اش

شاید مهم‌ترین اقدام محمد خزاعی تمرکز زدایی و ایجاد نوعی عدالت در صدور مجوز، ساخت و اکران تولیدات سینمایی بوده است. همیشه «روابط» مهم‌ترین شاخص برای صدور مجوزها بوده و بسیاری از تهیه کنندگان به علت حُسن رابطه با مسئولان، مجوز مربوط به فیلم خود را زودتر از موعد دریافت می‌کردند. ایجاد ساختاری قانونی و همه‌گیر برای دریافت مجوز یکی از مهم‌ترین اقدامات خزاعی در طول فعالیتش بوده است.

اقدام مهم دیگر خزاعی «تعاملات بین المللی» سازمان امور سینمایی و سمعی بصری در یک سال اخیر بوده است. خزاعی توانست بازارهای جدیدی برای تولیدات سینمایی ایران در لبنان، چین، پاکستان، پرتغال، عراق، روسیه، سوریه و … ایجاد کند و از این طریق، هم تعامل سینماگران ایران با سینماگران جهان را بالا ببرد و هم آوردۀ اقتصادی و مالی برای سینمای ایران داشته باشد. در همین رابطه، تعاملات بین المللی خزاعی نیز بالا بوده است. دیدار با سفیر پرتغال، سفیر چین و وزیر فرهنگ جمهوری آذربایجان از جمله مهم‎ترین نمونه‌ها در این زمینه اند.

خزاعی در زمینه حمایت اقتصادی از سینماگران هم فعالیت‌هایی را داشته است. کمک هزینه 5 میلیارد تومانی به چرخه اکران، هزینه 2 میلیارد و 700 میلیون تومانی برای احیاء 234 سالن سینمای فعال بخش خصوصی، هزینه یک میلیارد و 500 میلیون تومانی برای مراکز پشتیبانی فنی و همچنین، هزینه 300 میلیون تومانی برای موسسات فعال در حوزه پخش فیلم از جمله اصلی‌ترین هزینه‌های نهاد تحت ریاست محمد خزاعی در طول یک سال اخیر بوده اند.

به جز این موارد، احیاء شورای عالی سینما، تاسیس خانه جشنواره‌های سینمایی، ایجاد دفاتر پخش فیلم‌های کوتاه و مستند و انیمیشن، انتقال سمفا به موسسه سینماشهر، توسعه کمیته حمایت اکران آنلاین، ایجاد کارگروه سینما و تلویزیون، تشکیل میز مشترک سینما و اقتصاد، رایزنی با دولتمردان و نمایندگان مجلس برای جذب منابع، پیگیری معافیت‌های مالیاتی هنرمندان، تشکیل شورای پروانه موقت فیلم (در عرصه بین الملل)، تدوین نظامنامه جدید اکران، تشکیل چند شورا من جمله شورای راهبردی اکران و شورای اخلاق حرفه‌ای و … از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های محمد خزاعی در طول یک سال فعالیتش در سازمان امور سینمایی بوده اند.

حوزه‌هایی که می‌توانند بهتر شوند

اگرچه خزاعی در اولین سال مدیریت خود نمرۀ خوبی می‌گیرد اما برخی زمینه‌ها هستند که باید در سال‌ جاری و سال‌های بعد مورد توجه بیشتر رئیس سازمان سینمایی کشور و تیم‌اش قرار بگیرند. شاید مهم‌ترین نکته در رابطه با همۀ روسای سازمان سینمایی و رسانه‌های سمعی بصری این باشد که بسیاری از آنها به عنوان کامل پست خود توجه نمی‌کنند. همه بر این گمانند که تنها ریاستِ امور مربوط به سینما را بر عهده دارند در حالیکه تولیدات سمعی بصری مختلف کشور نیز به حوزۀ فعالیت آنها مربوط می‌شود. بی‌توجهی به سایر زمینه‌ها و پلتفرم‌های سمعی بصری و تمرکز افراطی بر سینما مشکل همۀ روسای سازمان سینمایی است و شامل محمد خزاعی و تیم‌اش نیز می‌شود.

مورد دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، «توجه به همه عوامل یک کار تصویری» است. همانطور که در بالا نیز اشاره شد، خزاعی یکی از طرفداران عدالت در سینما و عرصه تصویر است. این عدالت باید بین عوامل مختلف یک اثر سینمایی یا تصویری هم جریان داشته باشد. یک فیلم سینمایی با همکاری صدها انسان و نهاد ساخته می‌شود. توجه به همۀ این عوامل و افراد، اتفاقی است که می‌تواند کارنامۀ سازمان سینمایی کشور را پربارتر کند.

همچنین، توجه به نهادها و اولویت نهادمحوری به جای شخص محوری به خصوص در بخش شوراهای تخصصی یکی از الزامات رئیس سازمان سینمایی و تولیدات سمعی بصری است که باید در سال جدید مدیریتش بیشتر به آن توجه کند.

منبع: ایران فیلم پرس