گزارش نشست «سینما، تاریخ و تمدن» در خانه جشنواره
به گزارش مرکز اطلاع رسانی روابط عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر، در پنجمین روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر، نشست تخصصی تحت عنوان «سینما، تاریخ و تمدن» با حضور دکتر بهروز فرنو (پژوهشگر فرهنگی) و دکتر امیررضا مافی (مجری) در خانه جشنواره برگزار شد.
دکتر بهروز فرنو پژوهشگر فرهنگی در این نشست تخصصی محورهایی را پیرامون سینما و تاریخ تمدن مطرح کرد و به این سوال پاسخ داد که ما چطور باید تکلیفمان را در مواجهه با تاریخ روشن کنیم و آیا تاریخ امر اتفاق افتاده در گذشته است یا امری جاریست که ما با آن زیست می‌کنیم؟
دکتر فرنو در ابتدا عنوان کرد که فکر می‌‌کنم من و همه دوستانی که از چهل سال قبل کارهای فرهنگی کردیم باید در چهلمین سال بنشینیم و بررسی کنیم که آیا قدم درستی برداشته‌ایم یا خیر. من در جمع عده‌ای بودم که مامور شدند که در شورای انقلاب فرهنگی آموزش بدهند و فعالیت‌های سینمایی و هنری کنند.
بهروز فرنو در ابتدا عنوان کرد: ما دوره منورالفکری را پشت سر گذاشتیم و بعد از 28 مرداد دیگر منورالفکر به مفهوم لیبرال را در دانشگاه نداشتیم. آنچه باقی ماند روشن فکری به مفهوم سوسیال بود. در ادامه خودآگاهی فردی در طی تاریخ ایجاد شد و جماعتی دریافتند که سلطه پادشاهی پایان یافته و آن‌ها رعایای یک حاکم نیستند، استبداد به سر رسید.
این پژوهشگر فرهنگی ادامه داد: از رنسانس عصر جدیدی در عالم آغاز شد و رنسانس اتفاق سیاسی نیست بلکه اتفاقی فکری و نظری است. با لبخند ژکوند رنسانس آغاز شد و ما نمی‌توانیم این تاثیر را در هنر منکر شویم. ما ناگزیریم که از تاریخ، سینما فلسفه و هنر بپرسیم اما هنر گستره بزرگی دارد و در هر دوره به سمتی رفته است. امروز اگر از تاریخ فلسفه پرسش نکنیم، نمی‌فهمیم که وقتی صحبت از فلسفه می‌شود مراد کدام نوع آن است.
فرنو عنوان کرد: مرحوم عالمی معتقد بود که سینما صرفا تکنیک نیست که از ابزار استفاده کنیم و سینمای اسلامی داشته باشیم، سینما تفکر است. ما صرفا تکنسین نیستیم و در مورد تفکر سینما حرف می‌زنیم. اولین چیزی که ما از استاد عالمی آموختیم این بود که سینما صرفا تکنیک نیست و بعد که من در این موضوع تامل کردم متوجه شدم که ما درباره بسیاری از کلمات فکری که باید را نکردیم در واقع از کلمات پرسش دقیقی نشده است. ما ناگزیریم که از تاریخ پرسش کنیم تا مفهوم درست را پیدا کنیم. تاریخ امری جاری است و جزئیاتی در گذشته نیست. مطالعه تاریخ مسئله این جناح و آن جناح یا دولت‌ها نیست مسئله پرسش از کلمات است. در واقع باید از علم به تاریخ به سمت خودآگاهی نسبت به تاریخ حرکت کنیم به شرطی که هر کدام از این‌ها حجاب مرحله بعد نشود.
او ادامه داد: کار سینما و هنرهای جدید ترسیم عالم ظاهر است و در هنرحقیقت به یک نسبتی به تحقق می‌رسد اما هر کدام وضعی دارد. در سینمای عالم بعد از مدرنیته خدایگانی بشر به تزلزل رسیده است. موضوعیت نفسانی و خودبنیانی مطرح است و تحقق رویای بشر جدید را در سینمای تجاری امروز می‌بینیم و در مقابل برای اهل تفکر پرسش ایجاد می‌شود و سبک‌های مختلف سینمای آوانگارد و صاحب تفکر با پرسش‌هایی مواجه شدند. ما یک صنعت سینما و یک سینمای پرسشگر داریم. در سینمای بعد انقلاب بحثی اعتلایی برای ما مطرح شد و گفتیم که می‌خواهیم داستان مبتذل فیلم فارسی را به داستانی متعالی بازگردانیم.
فرنو عنوان کرد: شهید آوینی سه زمان را در آثارش مطرح کرده یکی زمانی که نویسنده متن نریشن می‌گوید، دیگری زمان فیلم و دیگری معطوف به زمانی باقی است. فتوحاتی که در روایت فتح آمد بخشی ظاهری است و بخشی مشترک بین نویسنده متن و رزمنده در جبهه است و در واقع در سه تاریخ روایت می‌شود اما آیا در آثار دیگر سراغ این روش رفته‌ایم؟
